Việc nói rõ ràng và tự tin không chỉ là một kỹ năng mà còn là một nghệ thuật trong thế giới giao tiếp không ngừng phát triển. Bạn đã bao giờ trải qua khoảnh khắc đang nói và giữa chừng câu nói, bạn chợt nhận ra mình không biết mình đang cố gắng truyền đạt ý gì? Hoặc cảm thấy lời nói của mình bị lạc lõng, không đủ sức thuyết phục? Đây là những trải nghiệm phổ biến mà nhiều người gặp phải, và tin tốt là bạn hoàn toàn có thể thay đổi điều đó. Khả năng diễn đạt mạch lạc, cuốn hút và đầy tự tin không phải là bẩm sinh mà là kết quả của việc rèn luyện những thói quen đúng đắn. 

Bài viết này sẽ đi sâu vào 9 thói quen cốt lõi, được chia thành ba nhóm chính: Thói quen truyền đạt (Delivery habits), Thói quen giọng nói (Vocal habits), và Thói quen nhận thức (Cognitive habits). Mỗi nhóm thói quen này đều đóng vai trò quan trọng trong việc định hình phong cách giao tiếp của bạn, giúp bạn không chỉ nói rõ ràng và tự tin hơn mà còn để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người nghe. Hãy cùng khám phá những bí quyết này để biến lời nói của bạn thành một công cụ mạnh mẽ, thể hiện đúng con người thật và những giá trị mà bạn muốn truyền tải.

Nhóm 1: Thói Quen Truyền Đạt (Delivery Habits) – Sức Mạnh Của Sự Tạm Dừng Và Nhịp Điệu

Bạn có muốn nghe có vẻ tự tin hơn, thông minh hơn và đáng tin cậy hơn không? Bí mật nằm ở cách bạn truyền đạt thông điệp. Ba thói quen dưới đây sẽ giúp bạn tối ưu hóa phong cách nói chuyện của mình.

1. Tạm Dừng Nhiều Hơn (Pause More)

Đây là một trong những công cụ bị bỏ qua nhiều nhất nhưng lại vô cùng mạnh mẽ trong giao tiếp. Sự tạm dừng không chỉ là khoảng lặng mà còn là một không gian quý giá để ý tưởng của bạn được lắng đọng và thẩm thấu. Bộ não của chúng ta thèm không gian trắng, tương tự như cách các đoạn văn tồn tại trong văn bản để giúp người đọc dễ tiếp thu thông tin hơn. Khi không có sự tách biệt và không có sự tạm dừng, mọi thứ được nói ra đều có nguy cơ trở thành những lời vô nghĩa, không có gì thực sự đọng lại trong tâm trí người nghe. Nếu không có sự tạm dừng, ý tưởng của bạn sẽ bị mờ đi; tuy nhiên, khi có tạm dừng, chúng sẽ đọng lại. Điều trớ trêu tuyệt vời là: Những người tạm dừng nhiều hơn được nhận thức là tự tin hơn chứ không phải kém tự tin hơn. Họ cho phép bản thân và người nghe có thời gian để xử lý thông tin, tạo ra sự tin tưởng và uy tín.

2. Nói Chậm Lại Để Làm Nổi Bật (Slow Down to Highlight)

Thông thường, hầu hết mọi người nói ở một tốc độ, một nhịp độ, một nhịp điệu duy nhất, và nhịp điệu này thường rất nhanh. Đây là một vấn đề phổ biến, đặc biệt trong một số nền văn hóa nơi tốc độ nói mặc định có thể cực kỳ nhanh. Nhiều người từng nghĩ rằng nếu học cách nói thực sự nhanh, điều đó có nghĩa là có thể chia sẻ nhiều thông tin hơn mỗi phút và sẽ có tác động lớn hơn. Nhưng thực tế là nói như vậy làm giảm và làm loãng tác động của thông điệp. Khi bạn nói rất nhanh mọi lúc, không có gì nổi bật; tất cả chỉ mờ đi với nhau. Hãy nói chậm lại khi bạn muốn ý của mình đọng lại, khi bạn muốn lời nói của mình có tác động mạnh hơn. Việc thay đổi tốc độ nói hoạt động như một công cụ bôi đậm bằng lời nói, báo hiệu rằng một điều gì đó quan trọng đang được truyền đạt. Nó giúp bạn nói rõ ràng và tự tin hơn bằng cách nhấn mạnh những điểm mấu chốt.

3. Sử Dụng Các Câu Khẳng Định (Declarative Statements)

Nhiều người có thói quen nói dài dòng, lan man, và đó là bởi vì họ chưa học cách sử dụng các câu khẳng định. Nói dài dòng xảy ra khi miệng bạn di chuyển nhanh hơn suy nghĩ của bạn—bạn thực sự đang suy nghĩ trong khi bạn đang nói. Khi bạn học cách đưa ra các câu khẳng định, nó giúp bạn giảm bớt sự dài dòng. Các câu khẳng định là những câu ngắn gọn, súc tích, đi thẳng vào vấn đề, có dấu chấm câu kết thúc. Việc nói dài dòng làm cho thông điệp mơ hồ, và điều tồi tệ nhất là nó khiến bạn nghe có vẻ không chắc chắn ngay cả khi bạn chắc chắn và biết rõ mọi thứ. Việc sử dụng câu khẳng định khiến thông điệp rõ ràng và mạch lạc hơn gấp 10 lần. Đây là một kỹ năng có thể học được, và bạn không bị mắc kẹt với kỹ năng giao tiếp hiện tại của mình vì chúng chỉ là thói quen và bạn hoàn toàn có thể thay đổi thói quen.

Tóm tắt các thói quen truyền đạt:

• Sự tạm dừng tạo không gian cho ý tưởng của bạn đọng lại.
• Nói chậm lại hoạt động như một công cụ bôi đậm bằng lời nói, báo hiệu rằng một điều gì đó quan trọng đang được truyền đạt.
• Các câu khẳng định loại bỏ sự phỏng đoán, thay thế sự do dự bằng sự rõ ràng và niềm tin.
• Cùng nhau, ba thói quen này biến giọng nói của bạn từ tiếng ồn nền thành thứ mà mọi người muốn nghe, giúp bạn nói rõ ràng và tự tin hơn mỗi ngày.

Nhóm 2: Thói Quen Giọng Nói (Vocal Habits) – Sức Khỏe Và Sức Mạnh Của Giọng Nói

Giọng nói là công cụ chính của bạn, và việc chăm sóc nó là điều tối quan trọng. Nếu bạn cảm thấy cổ họng mình bị đau sau khi nói trong một thời gian dài, cảm thấy cực kỳ mệt mỏi sau một bài thuyết trình, bị mất giọng, hoặc cảm thấy giọng mình yếu và không mạnh mẽ, thì bạn cần hiểu rõ ba thói quen giọng nói sau đây.

4. Khởi Động Giọng Nói Của Bạn Trước Khi Sử Dụng Nó

Giọng nói là một hệ thống cơ bắp, và giống như bất kỳ cơ bắp nào khác, nếu bạn đi thẳng từ trạng thái lạnh sang vận động hết công suất, bạn sẽ làm căng nó và nó sẽ hoạt động kém hiệu quả. Việc khởi động giọng nói giúp các nếp gấp giọng nói của bạn sẵn sàng hoạt động, giảm thiểu nguy cơ bị căng và giúp giọng nói của bạn phát ra mạnh mẽ, rõ ràng hơn.

Một bài khởi động hiệu quả mà bạn có thể thực hiện là Lip Trills (Rung môi):

• Rung môi trong cả một phút chỉ trên một nốt nhạc: Nếu bạn gặp khó khăn, hãy dùng hai ngón trỏ ấn vào má để hỗ trợ. Điều này giúp làm ấm các cơ quanh miệng và dây thanh âm.
• Rung môi bài hát yêu thích của bạn: Việc này không chỉ giúp khởi động mà còn tạo cảm giác thoải mái, vui vẻ.
• Thực hiện rung môi trong thời gian ngắn (short bursts) trong một phút: Tập trung vào việc duy trì luồng hơi đều đặn.

Bằng cách làm rung môi, bạn đang khởi động các nếp gấp giọng nói của mình mà không làm căng chúng. Điều này giúp bạn thiết lập lại sự hỗ trợ hơi thở và giảm căng thẳng giọng nói, từ đó giúp bạn nói rõ ràng và tự tin hơn trong suốt quá trình giao tiếp.

5. Thở Bằng Mũi Khi Không Nói

Cách bạn thở trong những lúc không nói, như khi ngồi làm việc hay nghỉ ngơi, có thể là yếu tố bảo vệ hoặc làm hỏng bộ máy giọng nói của bạn. Rất nhiều người có thói quen mặc định thở bằng miệng, điều này làm khô cổ họng và dây thanh âm, dẫn đến thở nông và mệt mỏi hơn. Thở bằng miệng cũng khiến bạn dễ bị khàn giọng và giảm khả năng kiểm soát giọng nói.

Ngược lại, thở bằng mũi mang lại nhiều lợi ích đáng kể cho sức khỏe giọng nói và tổng thể:

• Làm ẩm không khí: Mũi có chức năng lọc và làm ấm không khí trước khi đưa vào phổi, giúp bảo vệ dây thanh âm khỏi bị khô.
• Giữ cho cổ họng và dây thanh âm của bạn được ngậm nước và ẩm: Điều này cực kỳ quan trọng để duy trì sự linh hoạt và hoạt động tối ưu của dây thanh âm.
• Cải thiện hiệu quả oxy lên 20%: Thở bằng mũi giúp cơ thể hấp thụ oxy tốt hơn, cung cấp năng lượng cho các cơ hô hấp và giọng nói.
• Kích hoạt hệ thống thần kinh phó giao cảm (parasympathetic nervous system): Giúp bạn thư giãn và cảm thấy bình tĩnh hơn, điều này rất quan trọng để duy trì giọng nói ổn định và tránh căng thẳng khi nói chuyện.
• Lọc ra tất cả những thứ xấu: Lông mũi và niêm mạc mũi có vai trò như một hàng rào bảo vệ, ngăn chặn bụi bẩn, vi khuẩn và các tác nhân gây dị ứng xâm nhập vào đường hô hấp.

Chúng ta hít thở hơn 20.000 lần mỗi ngày, vì vậy việc thay thế thở bằng miệng bằng thở bằng mũi sẽ tối ưu hóa cảm giác và sức khỏe của bạn đáng kể, đồng thời hỗ trợ bạn nói rõ ràng và tự tin hơn về lâu dài.

6. Sử Dụng Nhiều Âm Lượng Hơn Khi Bạn Nói

Điều này không phải là la hét, mà là nói với sự hiện diện, sức sống và âm lượng lấp đầy không gian. Khi bạn nói với âm lượng khỏe mạnh, bạn đang truyền tải năng lượng, không chỉ đơn thuần là chia sẻ thông tin. Giọng nói của bạn là một công cụ mạnh mẽ để thể hiện cá tính và sự tự tin.

Tác động của âm lượng:

• Sự rung động của dây thanh âm truyền đi thông điệp: "Tôi đang sống. Tôi quan tâm. Và tôi tin vào những gì tôi đang nói". Điều này tạo ra một sự kết nối mạnh mẽ với người nghe.
• Mọi người không chỉ nghe những gì bạn đang nói, họ cảm nhận được nó. Âm lượng và ngữ điệu mang theo cảm xúc và ý nghĩa sâu sắc hơn những từ ngữ đơn thuần.
• Mọi người tiềm thức liên kết sức mạnh giọng nói với sức mạnh cá nhân. Một giọng nói yếu ớt có thể khiến bạn bị đánh giá thấp, trong khi một giọng nói mạnh mẽ, có kiểm soát sẽ tạo ấn tượng về sự tự tin và năng lực.
• Khi giọng nói của bạn nhỏ, họ cho rằng ý tưởng của bạn cũng nhỏ. Nhưng khi giọng nói của bạn mang theo, sự tin tưởng của bạn cũng mang theo.

Nhóm 3: Thói Quen Nhận Thức (Cognitive Habits) – Sức Mạnh Của Tư Duy Rõ Ràng

Cách bạn tổ chức suy nghĩ và xử lý thông tin trước khi nói có ảnh hưởng sâu sắc đến sự rõ ràng và tự tin trong giao tiếp. Ba thói quen nhận thức sau đây sẽ giúp bạn tối ưu hóa quá trình tư duy của mình.

7. Kết Thúc Một Ý Nghĩ Tại Một Thời Điểm

Nếu bạn muốn nghe có vẻ rõ ràng hơn, thông minh hơn và tự tin hơn, hãy kết thúc một ý nghĩ tại một thời điểm. Khi bạn không kết thúc một ý nghĩ trước khi bắt đầu ý tiếp theo, người nghe phải đuổi theo bạn trong tâm trí và hầu hết thời gian họ sẽ chỉ lơ đễnh. Bộ não của bạn đang làm nhiều việc cùng lúc giữa câu nói - cố gắng nói điều gì đó trong khi cũng nghĩ về điều tiếp theo. Điều này tạo ra lời nói rời rạc và nghe có vẻ không chắc chắn, phân tán và lộn xộn, ngay cả khi ý tưởng của bạn rất tuyệt vời.

Các bậc thầy giao tiếp bắt đầu một ý nghĩ, kết thúc nó, sau đó tạm dừng và chuyển sang ý tưởng tiếp theo. Khi các ý tưởng được cấu trúc rõ ràng, chúng dễ tiêu hóa và thuyết phục hơn. Việc rèn luyện thói quen này giúp bạn trình bày thông tin một cách có hệ thống, giúp người nghe dễ dàng theo dõi và hiểu được thông điệp của bạn, từ đó tăng cường khả năng nói rõ ràng và tự tin.

8. Học Cách Sử Dụng Các Khuôn Khổ (Frameworks)

Nếu bạn thấy người nghe bối rối khi bạn giải thích một ý tưởng, vấn đề không phải là bạn mà là cấu trúc của bạn. Một khuôn khổ giúp bạn tổ chức suy nghĩ và trình bày thông tin một cách logic, dễ hiểu. Nó là một công cụ mạnh mẽ để biến những ý tưởng phức tạp thành những thông điệp đơn giản và có ý nghĩa.

Một khuôn khổ đơn giản mà bạn có thể áp dụng là CCC, viết tắt của Context (Bối cảnh), Core (Cốt lõi) và Connect (Kết nối):

• Context (Bối cảnh): Thiết lập bối cảnh. Cho mọi người biết tại sao trước cái gì. Điều này giúp người nghe có cái nhìn tổng quan và hiểu được tầm quan trọng của thông tin bạn sắp chia sẻ.
• Core (Cốt lõi): Truyền đạt ý tưởng chính. Giữ cho nó rõ ràng, đơn giản, và chỉ nên có một ý tưởng chính ở đây. Tránh sa đà vào quá nhiều chi tiết không cần thiết.
• Connect (Kết nối): Cho họ thấy tại sao điều đó quan trọng đối với họ - sự liên quan. Điều này giúp người nghe cảm thấy thông điệp có ý nghĩa cá nhân và dễ dàng tiếp thu hơn.

Sức mạnh của các khuôn khổ là bạn ngừng giải thích quá mức, ngừng làm mất người nghe và chuyển từ nói lan man sang cộng hưởng. Khi bạn áp dụng các khuôn khổ, bạn sẽ thấy mình nói rõ ràng và tự tin hơn rất nhiều, bởi vì bạn đã có một lộ trình tư duy vững chắc.

9. Giải Thích Khác Đi Bằng Một Phép Tương Tự (Analogy)

Thói quen nhận thức cuối cùng này là một công cụ cực kỳ hiệu quả để giải thích những ý tưởng phức tạp. Nếu bạn học cách sử dụng thói quen này, bạn sẽ có thể giải thích những ý tưởng phức tạp một cách tuyệt đối dễ dàng. Khi ai đó không hiểu những gì bạn đang nói, thay vì chỉ giải thích chậm hơn hoặc khó hơn, hãy giải thích khác đi.

Sức mạnh của Phép tương tự:

• Phép tương tự là đường tắt để hiểu: Chúng lấy một cái gì đó phức tạp và gắn nó với một cái gì đó đơn giản và quen thuộc, kết nối cái chưa biết với cái đã biết. Điều này giúp người nghe dễ dàng hình dung và nắm bắt khái niệm mới.

Ví dụ: Lãi kép có thể được giải thích bằng phép tương tự quả cầu tuyết lăn xuống dốc: lúc đầu nó nhỏ, nhưng càng lăn nó càng nhặt thêm tuyết và phát triển nhanh hơn. Hình ảnh này giúp người nghe hiểu được nguyên lý tăng trưởng theo cấp số nhân một cách trực quan.

Phép tương tự làm ba điều quan trọng:

• Chúng làm cho thông điệp của bạn đọng lại: Những câu chuyện và hình ảnh ẩn dụ thường dễ nhớ hơn các khái niệm trừu tượng.
• Chúng làm cho các ý tưởng phức tạp trở nên đơn giản: Bằng cách liên hệ với những điều quen thuộc, phép tương tự giúp phá vỡ rào cản hiểu biết.
• Chúng làm cho bạn dễ gần và dễ nhớ hơn: Người nói sử dụng phép tương tự thường được coi là sáng tạo và có khả năng giao tiếp tốt.

Việc thành thạo nghệ thuật sử dụng phép tương tự sẽ giúp bạn nói rõ ràng và tự tin hơn, đặc biệt khi đối mặt với những chủ đề khó, đảm bảo rằng thông điệp của bạn luôn được tiếp nhận một cách hiệu quả.

Bạn nói càng tốt, thế giới càng được gặp con người thật của bạn. Maya Angelou đã từng nói:“Tôi đã học được rằng người ta có thể quên những gì bạn nói, quên những gì bạn làm, nhưng họ sẽ không bao giờ quên cảm xúc mà bạn đã mang lại cho họ.”

Khi bạn nói rõ ràng và tự tin hơn, với sự rõ ràng hơn, sự tự tin hơn và sự quan tâm hơn, mọi người bắt đầu lắng nghe. Họ không chỉ nghe những từ ngữ bạn phát ra, mà còn cảm nhận được sự chân thành, năng lượng và niềm tin của bạn.

9 thói quen được trình bày trong bài viết này không phải là những kỹ thuật phức tạp hay đòi hỏi tài năng bẩm sinh. Chúng là những điều bạn hoàn toàn có thể rèn luyện và tích hợp vào cuộc sống hàng ngày. Từ việc kiểm soát nhịp điệu và tạm dừng trong lời nói, chăm sóc sức khỏe giọng nói, cho đến việc tổ chức tư duy một cách mạch lạc và sử dụng các công cụ giải thích hiệu quả, mỗi thói quen đều góp phần xây dựng nên một phiên bản giao tiếp tốt hơn của chính bạn. Hãy bắt đầu áp dụng chúng ngay hôm nay để trải nghiệm sự khác biệt. Bạn sẽ không chỉ nói rõ ràng và tự tin hơn mà còn xây dựng được những mối quan hệ ý nghĩa hơn và đạt được thành công lớn hơn trong mọi lĩnh vực của cuộc sống. HR1Jobs chúc bạn thành công!