Tính đến tháng 3/2025, cắt giảm nhân sự đang khiến hàng ngàn người lao động tại Việt Nam rơi vào bất an, từ khu vực nhà nước đến doanh nghiệp tư nhân. Đặc biệt, người lao động lớn tuổi – những người từng nghĩ công việc là bến đỗ ổn định giờ đây đối mặt nguy cơ giảm biên chế hoặc sa thải nhân sự. Bạn có đang lo lắng về tương lai của mình hay người thân khi làn sóng này ập đến? Hãy khám phá thực trạng, tác động, và giải pháp để vượt qua.

1. Thực Trạng Cắt Giảm Nhân Sự Tại Việt Nam Năm 2025

Làn sóng cắt giảm nhân sự không còn giới hạn ở một lĩnh vực. Cả khu vực công và doanh nghiệp tư nhân đều thay đổi để thích nghi với kinh tế toàn cầu và xu hướng hiện đại hóa.

Khu vực nhà nước: Tinh gọn để hiệu quả
Theo Nghị quyết 39-NQ/TW, Chính phủ đặt mục tiêu giảm biên chế 10% trước cuối năm 2025. Tháng 2/2025, Bộ Nội vụ công bố thí điểm nghỉ hưu sớm tại 5 tỉnh (Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Cần Thơ, Hải Phòng), ảnh hưởng hàng trăm công chức từ 40 tuổi trở lên. Số hóa hành chính đẩy nhanh quá trình này, khiến những người quen quy trình truyền thống gặp bất lợi.

Xem thêm: Tìm Kiếm Cơ Hội Mới Khi Nghỉ Việc Nhà Nước

Doanh nghiệp tư nhân: Áp lực từ thị trường
Các ngành công nghệ, sản xuất, và dệt may chịu tổn thương khi đơn hàng xuất khẩu giảm. Theo Tổng cục Thống kê, quý 2/2023 ghi nhận 217.800 người mất việc, và xu hướng này tiếp diễn vào 2025. Tháng 1/2025, VinFast tại Hải Phòng sa thải nhân sự khoảng 300 lao động do tái cấu trúc dây chuyền sản xuất ô tô điện. Các công ty như FPT Software cũng giảm biên chế, thay lao động thủ công bằng máy móc và AI.

2. Người Lao Động Lớn Tuổi Chịu Ảnh Hưởng Nặng Nhất

Tuổi tác đang trở thành rào cản lớn khi cắt giảm nhân sự diễn ra.

Trong khu vực công
Công chức từ 30-60 tuổi, đặc biệt nhóm 50+, chịu tác động mạnh từ chính sách giảm biên chế. Những người trẻ hơn (30-40 tuổi) rời nhà nước cũng khó tìm việc ngoài do thiếu kỹ năng thực chiến mà doanh nghiệp tư nhân yêu cầu.

Trong khối tư nhân
Lao động trên 40 tuổi ở các ngành sản xuất hoặc công nghệ cấp thấp dễ bị sa thải nhân sự. Một công nhân 50 tuổi tại nhà máy dệt may không thể cạnh tranh với máy móc hay kỹ sư 30 tuổi biết lập trình tự động hóa.

3. Tác Động Đến Người Lao Động Lớn Tuổi

Cắt giảm nhân sự đảo lộn cuộc sống của người lao động lớn tuổi theo nhiều cách.

Thách thức không thể tránh

• Tài chính bất ổn: Nghỉ hưu sớm hay mất việc khiến thu nhập giảm. Theo ILO, năm 2024, 60% lao động lớn tuổi tại châu Á mất việc không đủ tích lũy sống qua 6 tháng.

Đọc thêm: 8 Sai Lầm Cần Tránh Khi Deal Lương

• Khó tìm việc mới: Doanh nghiệp tư nhân ưu tiên người trẻ; kinh nghiệm hành chính từ nhà nước ít giá trị ngoài thị trường.
• Tâm lý tổn thương: Cảm giác bị "bỏ rơi" khiến nhiều người mất động lực.

Cơ hội còn lại

• Kinh nghiệm lâu năm mở đường cho tư vấn, huấn luyện, hoặc kinh doanh nhỏ.
• Một số ít được đào tạo lại từ chính sách hỗ trợ, dù chưa phổ biến.

4. Số Liệu Quốc Tế Về Cắt Giảm Nhân Sự

Xu hướng này không chỉ ở Việt Nam. Theo Layoffs.fyi, quý 1/2025, hơn 50.000 nhân viên công nghệ toàn cầu bị sa thải nhân sự từ Amazon, Google do tái cấu trúc. Báo cáo OECD năm 2024 cho thấy, 45% lao động trên 50 tuổi tại các nước phát triển khó tìm việc mới trong 12 tháng sau khi mất việc, phản ánh thách thức chung của người lao động lớn tuổi.

5. Giải Pháp Vượt Qua Cắt Giảm Nhân Sự

Bạn không cần chờ đợi số phận. Dưới đây là cách lấy lại quyền kiểm soát.

Học kỹ năng mới

• Tư nhân: Đăng ký khóa học Excel, quản lý dữ liệu, hoặc kỹ năng mềm (3-6 tháng), học cách sử dụng AI,..
• Nhà nước: Làm quen với phần mềm hành chính điện tử, học cách sử dụng AI,..

Ví dụ: Một công chức 40 tuổi học Google Workspace có thể làm việc từ xa.

Tận dụng hỗ trợ

• Doanh nghiệp tư nhân đôi khi cung cấp trợ cấp thất nghiệp hoặc hội chợ việc làm.
• Nhà nước thử nghiệm tái đào tạo nghề tại Hà Nội, TP.HCM – liên hệ sở lao động để tham gia.

Tự tạo cơ hội

• Dùng kinh nghiệm để kinh doanh nhỏ (cửa hàng, dịch vụ) hoặc làm freelancer (tư vấn, viết lách). Một cựu công chức 50 tuổi mở lớp dạy kỹ năng sống, kiếm thu nhập ổn định.

6. Xã Hội Cần Làm Gì?

Doanh nghiệp nên kết nối người lao động lớn tuổi với công việc phù hợp thay vì chỉ sa thải. Nhà nước cần mở rộng đào tạo và tạo cầu nối với khối tư nhân. Xã hội phải thay đổi định kiến – kinh nghiệm là tài sản quý nếu được tận dụng.

Cắt giảm nhân sự năm 2025 là thử thách lớn, nhưng không phải dấu chấm hết cho người lao động lớn tuổi. Dù ở doanh nghiệp tư nhân hay khu vực công, bạn có thể đứng vững nếu bắt đầu ngay bây giờ. Học kỹ năng, tận dụng hỗ trợ, hay tự mở đường – lựa chọn là của bạn. Bạn sẽ làm gì để bảo vệ tương lai? Chia sẻ ý kiến với HR1Jobs và cùng nhau tìm giải pháp!