Có rất nhiều người lao động thắc mắc rằng khi nghỉ việc có phải trả thẻ BHYT cho doanh nghiệp hay không? Để giái đáp vấn đề này, cùng HR1JOBs tìm hiểu qua bài viết bên dưới nhé!

1. Tìm hiểu về bảo hiểm y tế

Bảo hiểm y tế (bảo hiểm sức khỏe) là loại hình bảo hiểm thuộc lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Theo đó, người mua bảo hiểm y tế sẽ được chi trả một phần hoặc toàn bộ chi phí thăm khám, điều trị, phục hồi sức khỏe,… nếu không may xảy ra tai nạn, ốm đau.

Luật bảo hiểm y tế năm 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2014) có đưa ra giải thích: Bảo hiểm y tế là hình thức bảo hiểm bắt buộc được áp dụng đối với các đối tượng theo quy định của Luật này để chăm sóc sức khỏe, không vì mục đích lợi nhuận do Nhà nước tổ chức thực hiện.

Bảo hiểm y tế thực chất là một nội dung của bảo hiểm xã hội. Bảo hiểm y tế có hai loại hình: bắt buộc và tự nguyện. Bảo hiểm y tế áp dụng bắt buộc đối với các đối tượng là cán bộ, công nhân, viên chức tại chức, hưu trí, nghỉ mất sức lao động thuộc khu vực hành chính sự nghiệp, tổ chức Đảng, đoàn thể xã hội có hưởng lương từ ngân sách nhà nước, các doanh nghiệp trong nước có thuê từ 10 lao động trở lên, các doanh nghiệp liên doanh với nước ngoài và tổ chức quốc tế tại Việt Nam có thuê lao động là người Việt Nam.

2. Mức đóng bảo hiểm y tế theo quy định mới nhất

Như vậy, đối với bảo hiểm y tế, trên cơ sở lương của người lao động, doanh nghiệp sẽ chịu trách nhiệm đóng 3% và người lao động sẽ đóng 1.5%.

3. Khi nghỉ việc, người lao động có phải trả lại thẻ bảo hiểm y tế không?

Theo pháp luật về bảo hiểm, người tham gia bảo hiểm y tế sẽ phải trả lại thẻ bảo hiểm y tế trong 03 trường hợp:

• Gian lận trong việc cấp thẻ bảo hiểm y tế;
• Người có tên trong thẻ bảo hiểm y tế không tiếp tục tham gia bảo hiểm y tế;
• Cấp trùng thẻ bảo hiểm y tế.

Ngoài ra, trong trường hợp người đi khám, chữa bệnh sử dụng thẻ bảo hiểm y tế của người khác thì thẻ đó sẽ bị tạm giữ cho đến khi chủ thẻ đến nhận lại và nộp phạt theo quy định.

Bênh cạnh đó, Điều 50 Quyết định 595/QĐ-BHXH thì doanh nghiệp thực hiện lập, nộp hồ sơ; trích nộp tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp,... theo đúng quy trình, quy định của pháp luật. Trường hợp doanh nghiệp lập danh sách báo giảm chậm thì doanh nghiệp phải đóng số tiền bảo hiểm y tế của các tháng báo giảm chậm và thẻ bảo hiểm y tế có giá trị sử dụng đến hết các tháng đó.

Từ tất cả những quy định trên, có thể rút ra rằng, người lao động khi nghỉ việc có trách nhiệm trả lại thẻ bảo hiểm y tế cho doanh nghiệp để doanh nghiệp nộp lại cho cơ quan bảo hiểm xã hội, bởi lúc này, người lao động sẽ không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tại đơn vị nơi mình làm việc. Doanh nghiệp sẽ lập danh sách báo giảm lao động gửi cơ quan bảo hiểm xã hội ngay trong tháng (tính đến ngày cuối cùng của tháng). Thẻ bảo hiểm y tế chỉ có giá trị sử dụng đến hết tháng doanh nghiệp báo giảm, còn sau đó, dù cầm thẻ bảo hiểm y tế còn giá trị trên tay nhưng người lao động vẫn không được thanh toán chi phí khi khám, chữa bệnh.

Ví dụ: Người lao động nghỉ việc vào ngày 18/07/2022, doanh nghiệp lập báo cáo giảm người tham gia bảo hiểm y tế vào ngày cuối cùng của tháng là 31/07/2022 thì thẻ bảo hiểm y tế cũng chỉ có giá trị sử dụng đến hết tháng 07/2022.

4. Muốn tham gia bảo hiểm y tế sau khi nghỉ việc như thế nào?

Sau khi nghỉ việc, dừng đóng bảo hiểm thì thẻ bảo hiểm y tế của người lao động được cấp tại doanh nghiệp sẽ hết giá trị sử dụng tại tháng doanh nghiệp báo giảm lao động. Do đó, để đảm bảo được hưởng các quyền lợi về bảo hiểm y tế khi đi khám chữa bệnh, người lao động cần tiếp tục tham gia bảo hiểm y tế. Nếu tham gia gián đoạn không quá 03 tháng thì sẽ được cấp thẻ bảo hiểm y tế mới có giá trị sử dụng nối tiếp với ngày hết hạn của thẻ bảo hiểm cũ. 

Người lao động có thể lựa chọn tiếp tục tham gia bảo hiểm y tế theo 02 phương thức sau:

Cách 1: Tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện theo hình thức hộ gia đình

Lưu ý: Người lao động nghỉ việc muốn mua bảo hiểm y tế hộ gia đình thì những thành viên còn lại trong Sổ hộ khẩu hoặc Sổ tạm trú mà chưa có thẻ bảo hiểm y tế cũng phải cùng mua, không thể mua đơn lẻ. 

Nơi mua bảo hiểm y tế hộ gia đình: đại lý thu hoặc Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi người dân cư trú sẽ có trách nhiệm tiếp nhận hồ sơ tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình và cũng là nơi cấp thẻ bảo hiểm y tế cho người dân.

Theo Nghị định 24/2023/NĐ-CP thì từ ngày 01/7/2023 mức lương cơ sở chính thức tăng lên 1.800.000 đồng. Mức lương cơ sở tăng kéo theo mức đóng bảo hiểm y tế tăng theo. Căn cứ quy định tại Quyết định 505/QĐ-BHXH, mức đóng bảo hiểm y tế đối với hộ gia đình như sau:

Đối với hộ gia đình cận nghèo, người thuộc hộ gia đình nghèo đa chiều phải đóng bảo hiểm y tế bằng 30% x 4,5% x mức lương cơ sở. Như vậy, kể từ khi lương cơ sở tăng, mức đóng của người thuộc hộ gia đình cận nghèo, người thuộc hộ gia đình nghèo đa chiều sẽ tăng từ 20.115 đồng/tháng lên thành 24.300 đồng/tháng.

Người thuộc hộ gia đình làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp có mức sống trung bình phải đóng với bảo hiểm y tế bằng 70% x 4,5% x mức lương cơ sở. Khi lương cơ sở tăng thì mức đóng của người thuộc hộ gia đình làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp có mức sống trung bình sẽ tăng từ 46.935 đồng/tháng lên thành 56.700 đồng/tháng.

Trình tự, thủ tục tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện như sau:

Bước 1: Kê khai đầy đủ thông tin vào Tờ khai tham gia bảo hiểm y tế

Người dân điền đầy đủ, chính xác thông tin cá nhân vào Tờ khai tham gia bảo hiểm y tế (mẫu TK1 - TS) và kê khai toàn bộ thành viên trong hộ gia đình vào Danh sách hộ gia đình tham gia bảo hiểm y tế (mẫu DK01) nhận từ trưởng thôn, xóm, khu phố, ấp, bản.

Bước 2: Nộp hồ sơ cho cơ quan bảo hiểm xã hội nơi cư trú/đại lý thu

Người dân nộp Tờ khai cho cơ quan BHXH hoặc đại lý thu cùng với các giấy tờ sau: Bản sao Sổ hộ khẩu hoặc Sổ tạm trú; Bản chính hoặc bản chụp thẻ bảo hiểm y tế của các thành viên khác trong Sổ hộ khẩu/Sổ tạm trú đã có thẻ để xác định giảm trừ mức đóng.

Bước 3: Đóng tiền tham gia bảo hiểm y tế

Sau khi nộp hồ sơ, người dân đóng tiền tham gia theo đúng quy định và nhận giấy hẹn trả kết quả.

Bước 4: Đến nhận thẻ bảo hiểm y tế

Căn cứ ngày ghi trên giấy hẹn, người dân đến đại lý thu bảo hiểm xã hội hoặc cơ quan bảo hiểm xã hội nơi đã nộp hồ sơ để nhận thẻ bảo hiểm y tế.

Cách 2: Nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp

Theo Luật Việc làm năm 2013 và Nghị định 61/2020/NĐ-CP thì cơ quan bảo hiểm xã hội cấp thẻ bảo hiểm y tế cho người lao động căn cứ quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp. Như vậy, nếu người lao động nộp hồ sơ xin hưởng trợ cấp thất nghiệp mà được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt thì họ sẽ được cấp thẻ bảo hiểm y tế. Hồ sơ làm bảo hiểm thất nghiệp gồm các giấy tờ sau: Đơn đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp theo mẫu; Bản chính hoặc bản sao có chứng thực hoặc bản sao kèm theo bản chính để đối chiếu của một trong các giấy tờ sau đây xác nhận về việc chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc: Quyết định thôi việc, Quyết định sa thải, Quyết định kỷ luật buộc thôi việc,... theo quy định tại Nghị định 28/2015/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 61/2020/NĐ-CP.

Sau khi chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp, người lao động sẽ không được hưởng bảo hiểm y tế nữa và có thể cân nhắc tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình như phương án 1 để tiếp tục hưởng chế độ bảo hiểm y tế khi đi khám chữa bệnh.

Nguồn: Công ty Luật TNHH Minh Khuê