Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) từ lâu đã là một nguồn thu quan trọng của ngân sách nhà nước, nhưng đồng thời cũng là gánh nặng tài chính đối với nhiều người lao động. Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu biến động và chi phí sinh hoạt tại Việt Nam ngày càng tăng, việc giảm mức đóng thuế TNCN đang trở thành một đề xuất được quan tâm rộng rãi. Chính sách này không chỉ nhằm giảm áp lực tài chính cho người lao động mà còn hướng tới việc đảm bảo sự công bằng xã hội và kích thích tăng trưởng kinh tế bền vững.

Tại hội thảo “Luật Thuế Thu nhập cá nhân - Đảm bảo công bằng, thúc đẩy tăng trưởng” gần đây, các chuyên gia đã đưa ra nhiều ý kiến đáng chú ý về việc điều chỉnh chính sách thuế. Dựa trên những phân tích thực tiễn và số liệu cụ thể, bài viết này sẽ làm rõ đề xuất giảm thuế TNCN, những lợi ích tiềm năng cũng như thách thức đi kèm.

Thực trạng thuế thu nhập cá nhân tại Việt Nam

Mức thu nhập chịu thuế hiện nay

Hiện tại, người lao động tại Việt Nam phải nộp thuế TNCN nếu thu nhập hàng tháng vượt quá mức giảm trừ gia cảnh, cụ thể là 11 triệu đồng cho bản thân và 4,4 triệu đồng cho mỗi người phụ thuộc. Phần thu nhập còn lại sẽ được tính thuế theo biểu thuế lũy tiến từ 5% đến 35%, tùy thuộc vào mức thu nhập. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng mức giảm trừ này đã không còn phù hợp với thực tế, khi giá cả hàng hóa và dịch vụ tăng vọt trong những năm gần đây.

Số liệu từ Bộ Tài chính trong giai đoạn 2020-2024 cho thấy, thuế TNCN đóng góp đáng kể vào ngân sách, nhưng tỷ lệ người lao động có thu nhập chịu thuế cũng tăng lên đáng kể. Điều này phản ánh thực trạng: ngày càng nhiều người lao động có mức lương vừa đủ sống nhưng vẫn phải đóng thuế, đặc biệt tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM.

Xem thêm: PIT là gì: Cách tính thuế thu nhập cá nhân cho người lao động

Ý kiến từ chuyên gia

PGS.TS Phan Hữu Nghị, Phó Viện trưởng Viện Ngân hàng - Tài chính, Đại học Kinh tế Quốc dân, nhấn mạnh rằng mức giảm trừ gia cảnh hiện hành không còn đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt cơ bản của người dân. Ông cho rằng, việc điều chỉnh chính sách thuế cần dựa trên cơ sở khoa học, phản ánh đúng mức sống thực tế và đảm bảo công bằng giữa các nhóm thu nhập.

Tương tự, PGS.TS Lê Xuân Trường, Trưởng khoa Thuế, Học viện Tài chính, cũng chỉ ra rằng hệ thống thuế hiện tại chưa thực sự tối ưu. Ông đề xuất cần xem xét lại biểu thuế lũy tiến và các ngưỡng thu nhập chịu thuế để giảm bớt gánh nặng cho tầng lớp lao động có thu nhập trung bình.

Đề xuất giảm thuế thu nhập cá nhân từ 2026

Thời điểm áp dụng và nội dung cơ bản

Theo các thảo luận tại hội thảo, một trong những đề xuất nổi bật là giảm mức đóng thuế TNCN cho người lao động, với thời điểm dự kiến bắt đầu từ ngày 1.1.2026. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng đây chỉ là đề xuất và chưa được chính thức thông qua. Nội dung chính của kế hoạch này bao gồm:

• Tăng mức giảm trừ gia cảnh: Đưa mức giảm trừ lên cao hơn để phù hợp với chi phí sinh hoạt thực tế.
• Điều chỉnh biểu thuế lũy tiến: Giảm số bậc thuế hoặc điều chỉnh tỷ lệ thuế ở các bậc thấp nhằm hỗ trợ người lao động có thu nhập trung bình và thấp.
• Mở rộng đối tượng được miễn giảm: Xem xét miễn thuế cho một số nhóm lao động đặc thù hoặc ở khu vực khó khăn.

Cơ sở khoa học của đề xuất

Theo các nghiên cứu về phân phối thu nhập, mức thu nhập trung bình tại Việt Nam hiện nay vẫn chưa đủ để đảm bảo cuộc sống ổn định cho nhiều gia đình, đặc biệt ở khu vực đô thị. Việc giảm thuế TNCN không chỉ giúp người lao động giữ lại nhiều thu nhập hơn mà còn thúc đẩy tiêu dùng, từ đó kích thích tăng trưởng kinh tế.

PGS.TS Phan Hữu Nghị phân tích thêm rằng, khi người dân có thêm thu nhập khả dụng, họ sẽ chi tiêu nhiều hơn cho hàng hóa và dịch vụ. Điều này tạo ra hiệu ứng lan tỏa, hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ – động lực chính của nền kinh tế.

Lợi ích của việc giảm thuế thu nhập cá nhân

Đối với người lao động

Việc giảm thuế TNCN mang lại lợi ích trực tiếp cho hàng triệu người lao động. Với mức thuế thấp hơn hoặc ngưỡng miễn giảm cao hơn, người lao động sẽ có thêm nguồn tài chính để chi tiêu cho các nhu cầu thiết yếu như giáo dục, y tế và nhà ở. Điều này đặc biệt ý nghĩa với những gia đình có thu nhập trung bình, vốn đang chịu áp lực lớn từ chi phí sinh hoạt.

Đọc thêm: TPHCM Có Còn Là Miền Đất Hứa Cho Người Lao Động Nhập Cư

Đối với nền kinh tế

Khi người lao động có nhiều tiền hơn để chi tiêu, tổng cầu trong nền kinh tế sẽ tăng lên. Điều này không chỉ hỗ trợ các ngành bán lẻ, dịch vụ mà còn tạo động lực cho sản xuất và đầu tư. Theo PGS.TS Lê Xuân Trường, chính sách giảm thuế có thể góp phần cải thiện chỉ số tiêu dùng, từ đó thúc đẩy tăng trưởng GDP trong dài hạn.

Đảm bảo công bằng xã hội

Một hệ thống thuế công bằng hơn sẽ giúp thu hẹp khoảng cách giàu nghèo. Hiện nay, người lao động có thu nhập thấp và trung bình đang chịu tỷ lệ thuế tương đối cao so với khả năng tài chính của họ. Việc điều chỉnh chính sách thuế sẽ tạo điều kiện để tầng lớp này có cơ hội cải thiện chất lượng cuộc sống.

Thách thức khi triển khai chính sách giảm thuế

Nguy cơ mất cân đối trong phân phối thu nhập

Nếu chính sách không được thiết kế kỹ lưỡng, việc giảm thuế có thể mang lại lợi ích không đồng đều giữa các nhóm lao động. Chẳng hạn, người có thu nhập cao vẫn được hưởng lợi lớn hơn so với người thu nhập thấp, làm gia tăng bất bình đẳng.

Ngân sách nhà nước có thể bị ảnh hưởng

Thuế TNCN là nguồn thu quan trọng của ngân sách. Nếu giảm mức đóng thuế hoặc tăng ngưỡng miễn giảm, tổng thu ngân sách có thể sụt giảm trong ngắn hạn. Điều này đòi hỏi chính phủ phải tìm kiếm các nguồn thu thay thế hoặc tối ưu hóa chi tiêu công để bù đắp.

Khó khăn trong quản lý và triển khai

Việc điều chỉnh chính sách thuế đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, từ Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế đến chính quyền địa phương. Nếu không có hệ thống quản lý hiệu quả, việc áp dụng chính sách mới có thể gặp nhiều trở ngại.

Giải pháp hỗ trợ việc giảm thuế thu nhập cá nhân

Để đề xuất giảm thuế TNCN đạt hiệu quả, các chuyên gia tại hội thảo nhấn mạnh cần dựa vào nghiên cứu thực tế về mức sống và thu nhập của người lao động. Việc điều chỉnh chính sách phải được thực hiện cẩn thận để đảm bảo vừa giảm gánh nặng cho người dân, vừa hỗ trợ kinh tế bền vững.

Đề xuất giảm thuế thu nhập cá nhân cho người lao động từ năm 2026 là một bước đi tiềm năng để cải thiện đời sống người dân và thúc đẩy kinh tế. Dù vẫn còn nhiều thách thức cần giải quyết, nhưng với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và đồng thuận xã hội, chính sách này có thể mang lại những thay đổi tích cực. Người lao động không chỉ được hưởng lợi trực tiếp mà còn góp phần xây dựng một nền kinh tế bền vững hơn.

Bạn nghĩ sao về đề xuất này? Theo dõi các bài viết tin tức mới nhất trên HR1Jobs nhé!

Nguồn: Laodong