Tôn vinh lộ trình sự nghiệp độc nhất của bạn không phải là câu chuyện đợi ai đó đến nhận ra giá trị của mình. Có một câu nói cổ rất hay: “Đời có bá nhạc rồi mới có thiên lý mã. Thiên lý mã sau thì đời nào cũng có, nhưng bá nhạc thì không.” Ý nói ngựa tốt chạy ngàn dặm thì nhiều, nhưng người có khả năng nhận ra ngựa tốt thì lại hiếm.

Nhưng trong thế giới hiện đại, việc định hướng nghề nghiệp cho bản thân không còn là câu chuyện chờ đợi một "Bá Nhạc" nào đó tới phát hiện. Một con ngựa quý thực thụ không đợi ai cầm roi. Ngựa quý tự biết đường xa, chẳng cần quất roi cũng tự mình vươn bước.

Bài viết này dành cho những "chiến mã" đang muốn tự vạch ra con đường cho riêng mình và cho những "Bá Nhạc" thời hiện đại là những nhà quản lý đang tìm cách thu hút và giữ chân những tài năng có lộ trình sự nghiệp độc nhất.

Xem thêm: 9 Bước Xây Dựng Thương Hiệu Cá Nhân Vững Mạnh

Trở Thành Ngựa Quý Với Chủ Quyền Sự Nghiệp

Trong một thị trường lao động đầy biến động, việc ngồi chờ sếp giao việc hay chờ công ty vạch sẵn lộ trình thăng tiến đã không còn là một chiến lược khôn ngoan. Việc chủ động định hướng nghề nghiệp cho bản thân đòi hỏi bạn phải xây dựng được chủ quyền sự nghiệp chính là khả năng tự định đoạt con đường sự nghiệp dựa trên la bàn giá trị nội tại.

• Xây dựng la bàn sự nghiệp cá nhân: Lộ trình của bạn không phải là một đường thẳng, nó là một bản đồ. Trước khi đi, bạn cần một chiếc la bàn. Hãy tự hỏi: Giá trị cốt lõi của tôi là gì (Sự sáng tạo, sự ổn định, sự giúp đỡ, sự tự do)? Tôi muốn tạo ra tác động gì? Kỹ năng nào khiến tôi hứng thú và muốn phát triển, kể cả khi không ai trả tiền cho nó? Chiếc la bàn này sẽ giúp bạn đưa ra quyết định phù hợp với con người bạn, chứ không chỉ vì tiền bạc hay chức danh.
• Trở thành người học trọn đời: Đừng đợi công ty cử đi học hãy chủ động "đói" kiến thức. Dành 30 phút mỗi ngày để đọc một bài viết chuyên ngành, nghe một podcast, hoặc học một khóa học online ngắn. Sự tò mò và khả năng tự học chính là cỏ non và nước suối để nuôi dưỡng một chiến mã không bao giờ hụt hơi.

Đọc ngay: Top 5 Kỹ Năng AI Văn Phòng Cần Nắm Vững

• Tư duy của người chủ: Dù bạn đang ở vị trí nào, hãy làm việc với tư duy của một người chủ. Chủ động đề xuất cải tiến quy trình, tìm kiếm giải pháp cho những vấn đề chưa ai thấy, và quan tâm đến thành công chung của cả team. Đây là dấu hiệu rõ ràng nhất của một "ngựa quý".

Mỗi Con Đường Là Mỗi Vạch Đích Khác Biệt

Xã hội từng vẽ ra một khuôn mẫu thành công duy nhất: tốt nghiệp trường top,  vào công ty lớn, leo lên chức quản lý,.... Bất cứ ai đi chệch khỏi con đường này đều bị coi là lạc lối. Nhưng những chiến mã hiện đại đang viết lại định nghĩa về thành công, việc định hướng nghề nghiệp cho bản thân là một hành trình cá nhân hóa sâu sắc.

• Thành công là sự tự do: Một bạn developer từ chối lên làm quản lý để tiếp tục được code, vì đó là đam mê lớn nhất. Bạn chọn làm freelance để được tự do về thời gian và không gian.
• Thành công là sự cân bằng: Một nữ marketing manager quyết định chuyển về một công ty nhỏ hơn, lương thấp hơn nhưng gần nhà, để có thời gian cho gia đình và sức khỏe tinh thần.
• Thành công là sự tác động: Một nhân viên rời bỏ tập đoàn lớn để gia nhập một startup về môi trường, chấp nhận rủi ro để được làm công việc có ý nghĩa.

Không có con đường nào là đúng hay sai, chỉ có con đường phù hợp hay không phù hợp với la bàn cá nhân của bạn. Mỗi chúng ta là một chiến mã trên hành trình của riêng mình và vạch đích của mỗi người là khác nhau.

Lời Khuyên Cho Các Bá Nhạc - Nhà Tuyển Dụng Và Quản Lý

Làm thế nào để thu hút và giữ chân những "ngựa quý" có tư duy độc lập này?

• Tuyển dụng dựa trên tiềm năng: Đừng vội loại một CV chỉ vì ứng viên có một khoảng trống trong sự nghiệp (employment gap) hoặc một lộ trình zíc zắc. Hãy hỏi họ về câu chuyện đằng sau những lựa chọn đó.
• Trao quyền và sự tin tưởng: Thay vì quản lý vi mô, hãy giao cho họ mục tiêu và cho họ sự tự do để tìm ra con đường tốt nhất.
• Tạo ra nhiều con đường phát triển: Đừng chỉ có một con đường duy nhất là lên làm quản lý. Hãy tạo ra các hướng phát triển chuyên gia để những người có chuyên môn sâu có thể tiếp tục phát triển.

Thành công đích thực không phải là chạy nhanh hơn người khác trên con đường của họ, thành công đích thực là khi bạn tự hào và hạnh phúc sải bước trên con đường do chính mình lựa chọn. Việc định hướng nghề nghiệp cho bản thân là một hành trình liên tục, và chiếc la bàn đáng tin cậy nhất luôn nằm bên trong bạn.

Nhưng dù mạnh mẽ và độc lập đến đâu, không một chiến mã nào có thể một mình băng qua mọi giông bão và sức mạnh của chúng ta còn đến từ những người chạy bên cạnh. Trong bài viết cuối cùng của series, hãy cùng khám phá sức mạnh của sự đồng hành qua bài viết: Dưới Nắng Là Đồng Nghiệp, Giữa Giông Gió Là Chiến Hữu.